Bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng người bệnh bị tích tụ quá nhiều chất béo trong lá gan. Hàm lượng mỡ trong gan của người bình thường rất thấp, chỉ chiếm từ 2% đến 4% trọng lượng của gan. Nhưng khi bạn mắc phải bệnh gan nhiễm mỡ thì mỡ chiếm ít nhất từ 5% đến 10% trọng lượng của gan đấy. Chúng ta hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ bằng cách thay đổi thói quen ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng và tổn thương mà nó gây ra có thể hồi phục được. Để hiểu thêm về căn bệnh này cũng như cách phòng ngừa nó hiệu quả nhất, mời bạn tham khảo thêm thông tin trong bài viết dưới đây của jdaciuk.com.
Tổng quan về bệnh gan nhiễm mỡ
Gan được ví như nhà máy tổng hợp nên các chất cần thiết cho cơ thể. Nó dự trữ đường, tổng hợp lipid, protein, các yếu tố đông máu,… Tổn thương gan do bất kì nguyên nhân gì đều có thể dẫn đến tình trạng viêm rồi sau đó xơ hóa gan. Khi xơ gan, cơ thể sẽ suy kiệt vì thiếu dưỡng chất, rối loạn đông máu, cổ trướng, giãn vỡ tĩnh mạch thực quản,… lúc này các biện pháp điều trị thường ít kết quả. Một trong những nguyên nhân gây tổn thương gan thường gặp hiện nay là gan nhiễm mỡ.
Gan nhiễm mỡ được chia làm 2 nhóm: gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu. Ở cả 2 nhóm người ta đều nhận thấy các tế bào gan chứa đầy các hạt mỡ. Gan nhiễm mỡ do rượu là một giai đoạn trong quá trình tiến triển của bệnh gan do rượu. Nếu không điều trị tốt sẽ dẫn đến viêm và xơ gan rượu. Do đó bài này chỉ đề cập đến gan nhiễm mỡ không do rượu, một rối loạn với tỉ lệ mắc ngày càng nhiều và liên quan nhiều đến lối sống hiện nay. Nguyên nhân gan nhiễm mỡ không do rượu thường do các rối loạn chuyển hóa: béo phì, thừa cân; tình trạng kháng insulin; tăng đường máu; rối loạn lipid máu.
Triệu chứng của gan nhiễm mỡ
Người bị gan nhiễm mỡ hầu như không có triệu chứng gì. Một số bệnh nhân cảm thấy hơi mệt mỏi và suy nhược, hoặc có cảm giác hơi tưng tức ở vùng dưới hạ sườn phải. Do vậy, bệnh thường được phát hiện tình cờ sau một xét nghiệm máu thường quy (thấy men gan tăng) hoặc sau khi được siêu âm; hoặc xác định bởi một bệnh khác thấy men gan SGOT, SGPT, GGT tăng cao hoặc sau khi được siêu âm thấy gan nhiễm mỡ.
Những người bị gan nhiễm mỡ đa số không có triệu chứng gì. Vì hiện tượng này xảy ra từ từ nên các biểu hiện của nó cũng khó cảm nhận được. Chỉ khi nào tốc độ lắng đọng mỡ trong gan xảy ra nhanh, nhiều làm cho thể tích gan to ra, lúc đó bao gan sẽ căng ra và người bệnh mới có cảm giác đau tức hoặc nặng ở vùng gan. Một số trường hợp gan nhiễm mỡ nặng, có thể có triệu chứng vàng da, đau bụng, buồn nôn, nôn và gan to nhẹ.
Để biết gan nhiễm mỡ cần xét nghiệm chức năng gan, mỡ máu (triglixerit, cholesterol), siêu âm gan. Để có kết quả chính xác, có thể chụp gan bằng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT). Tốt hơn nữa là chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc sinh thiết gan khi thật cần thiết.
Biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ
Những trường hợp gan nhiễm mỡ không kèm viêm gan thường có một giai đoạn lâm sàng lành tính từ 10 – 15 năm, sau đó mới có thể xơ gan, nhưng nếu gan nhiễm mỡ ở người có tiền sử mắc bệnh viêm gan (viêm gan do virus), có đến 25% tiến triển đến xơ gan, thậm chí là ung thư gan với thời gian nhanh hơn. Nếu uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài, sẽ vượt quá khả năng xử lý chất độc của rượu làm cho gan bị nhiễm độc và dẫn đến gan nhiễm mỡ. Từ đó có thể đưa đến xơ gan – một bệnh còn gặp nhiều khó khăn trong điều trị.
Cách điều trị bệnh gan nhiễm mỡ
Không có thuốc hay biện pháp nào làm hết ngay tình trạng gan nhiễm mỡ. Nhưng nó có thể cải thiện dần dần nếu thay đổi lối sống kịp thời kết hợp với điều trị các bệnh lý đi kèm. Cụ thể như sau:
- Giảm cân: Điều này sẽ giúp làm giảm sự tổn thương gan, cải thiện sự đề kháng insulin. Đây là điều bắt buộc phải thực hiện. Đối với những người không thể đạt mục tiêu cân nặng trong 6 tháng và có tình trạng gan nhiễm mỡ, có thể cần phải phẫu thuật cắt một phần dạ dày và nối thông dạ dày – ruột.
- Bổ sung vitamin E: Vitamin E có thể cải thiện tình trạng viêm ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Nhưng là người không bị đái tháo đường. Ngoài ra, không nên sử dụng vitamin E cho bệnh nhân nam – những người có tiền sử hoặc tiền sử gia đình ung thư tiền liệt tuyến. Bởi vì nó làm tăng nguy cơ ung thư này ở nam giới. Cũng không nên sử dụng vitamin E liều cao quá 800UI/ngày.
- Gan nhiễm mỡ kèm tiểu đường có thể sử dụng một số thuốc theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện được tình trạng viêm và xơ hóa ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ.
- Omega-3: Một số nghiên cứu cho thấy acid béo omega-3 có thể cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa.
- Kiểm soát rối loạn lipid máu: Nên sử dụng các statin mà không chuyển hóa kéo dài qua gan. Ví dụ như rosuvastatin hay pravastatin.
Phương pháp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ
Thường xuyên vận động
Lười vận động sẽ dẫn tới béo phì. Hơn nữa nó còn làm cho lượng chất béo không chuyển hóa. Khi chất béo được tích lại quá nhiều sẽ hình thành gan nhiễm mỡ. Thống kê cho thấy, 75% người béo phì có gan nhiễm mỡ. Vì vậy, những người ít vận động như dân công sở nên thường xuyên lựa chọn các hình thức vận động phù hợp để giảm cân. Từ đó cũng tránh được nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.
Cần lưu ý rằng, quá trình tập luyện, vận động phải dần dần. Bạn không nên bắt đầu mà tập nặng ngay, song phải duy trì chế độ tập luyện thường xuyên. Thông thường, thời gian vận động mỗi lần nên từ 30 đến 60 phút. Mọi người cần phải lên kế hoạch tập luyện cho riêng mình. Hãy dựa theo tình hình tuổi tác, tính cách, khả năng cơ thể và tình hình bệnh của mình. Với những người thích xem tivi vào buổi tối, có thể tập luyện ngay khi xem bằng cách chạy nhẹ nhàng trước màn hình.
Sống lạc quan, vui vẻ
Những người hay căng thẳng, buồn bực, tức giận cũng là một trong những đối tượng dễ bị gan nhiễm mỡ. Do vậy, hãy luôn giữ tâm trạng vui vẻ, lạc quan. Hãy kết hợp giữa làm việc và nghỉ ngơi một cách hợp lý.
Chế độ ăn uống lành mạnh
Ăn uống không lành mạnh là một trong những nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ. Người ăn nhiều đồ tanh hay người kém dinh dưỡng đều có nguy cơ cao mắc gan nhiễm mỡ. Do vậy, xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh là một biện pháp hiệu quả ngừa gan nhiễm mỡ. Đầu tiên là phải hạn chế các loại thức ăn nhiều đường, nhiều chất béo, thức ăn cay, nóng đặc biệt là các loại nội tạng động vật. Bù lại, nên tăng cường các loại rau quả tươi, nhiều protein và vitamin.
Các chuyên gia cũng cho rằng, cần giới hạn khẩu phần ăn để tránh tăng cân quá nhanh. Cơ thể cần đủ chất dinh dưỡng để hoạt động nhưng dư thừa sẽ gây hại. Cách tốt nhất là ăn thành nhiều bữa. Những thực phẩm bạn nên ăn nhiều là các loại thịt nạc, đậu nành, đậu hà lan, cà chua, ớt vàng, rau cần tây, tỏi, chanh, cam, quýt, bưởi, táo chín,…
Tránh xa bia rượu
Có tới 60% những người nghiện rượu hoặc uống rượu thường xuyên mắc gan nhiễm mỡ. Vì vậy, những người nghiện rượu hoặc uống nhiều rượu nên cai rượu. Với những người bình thường nên tránh uống nhiều rượu.
